UNICEF Polska – pomagamy dzieciom

Szacuje się, że 1 na 6 dzieci jeszcze przed pandemią żyło w skrajnym ubóstwie, za mniej niż 1,90 dolara dziennie. To 356 mln dzieci na całym świecie. 2/3 z nich mieszka w Afryce Subsaharyjskiej, a 1/5 w Azji Południowej. Teraz, sytuacja najmłodszych może się znacznie pogorszyć z powodu pandemii.

Analiza UNICEF i Banku Światowego „Global Estimate of Children in Monetary Poverty: An Update” wskazuje, że w latach 2013-2017 liczba dzieci żyjących w skrajnym ubóstwie zmniejszyła się o 29 mln. Jednak organizacje ostrzegają, że wszelkie postępy poczynione w ostatnich latach są zbyt wolne i nierównomiernie rozłożone. Osiągnięcia ostatnich lat są zagrożone ze względu na negatywne skutki gospodarcze wywołane pandemią COVID-19.

1 na 6 dzieci żyjących w skrajnym ubóstwie to 1 na 6 dzieci, które robi wszystko, aby przetrwać, powiedział Sanjay Wijesekera, Dyrektor Programowy UNICEF. Już same te liczby powinny szokować. Niestety skala i stopień trudności finansowych spowodowanych przez pandemię znacznie pogorszy sytuację. Rządy państw pilnie potrzebują planów naprawczych. W przeciwnym razie niezliczona liczba dzieci i ich rodzin osiągnie poziom ubóstwa niespotykanego od wielu, wielu lat.

Chociaż dzieci to około 1/3 światowej populacji, to stanowią one połowę wszystkich osób żyjących w skrajnym ubóstwie. Dzieci są ponad dwa razy bardziej narażone na skrajne ubóstwo niż dorośli. Najgorsza sytuacja jest wśród najmłodszych – prawie 20% wszystkich dzieci poniżej 5. roku życia w krajach rozwijających się, żyje w skrajnie ubogich gospodarstwach domowych.

Fakt, że jeszcze przed pandemią COVID-19, 1 na 6 dzieci żyło w skrajnym ubóstwie jest poważnym problemem dla nas wszystkich, mówi Carolina Sánchez-Páramo, Globalny Dyrektor Banku Światowego ds. Ubóstwa i Sprawiedliwości. Skrajne ubóstwo pozbawia setki milionów dzieci możliwości rozwinięcia swojego potencjału, wpływa na rozwój fizyczny i poznawczy oraz ogranicza szanse na dobrą pracę w dorosłym życiu. 

Poziom skrajnego ubóstwa wśród dzieci nie zmniejszył się tak znacząco, jak miało to miejsce wśród osób dorosłych. W 2017 r. dzieci stanowiły większy odsetek osób ubogich na świecie, w porównaniu do roku 2013. We wszystkich regionach świata odnotowano różne spadki poziomu skrajnego ubóstwa wśród dzieci, z wyjątkiem Afryki Subsaharyjskiej. Stwierdzono tam wzrost liczby dzieci żyjących w skrajnym ubóstwie o 64 miliony, ze 170 mln w 2013 r. do 234 mln w 2017 r.

Ubóstwo wśród dzieci jest najbardziej rozpowszechnione w krajach o niestabilnej sytuacji i dotkniętych konfliktami, gdzie ponad 40% dzieci mieszka w bardzo ubogich gospodarstwach domowych, w porównaniu do prawie 15% dzieci w innych krajach. Autorzy analizy zauważają, że ponad 70% dzieci żyjących w skrajnym ubóstwie mieszka w gospodarstwach domowych, w których głowa rodziny pracuje w rolnictwie. 

Trwający kryzys COVID-19 nadal będzie nieproporcjonalnie bardziej wpływał na sytuację dzieci, kobiet i dziewcząt. Kluczową rolę w radzeniu sobie z tą sytuacją ma opieka społeczna i świadczenia socjalne.

Dane Banku Światowego i UNICEF wskazują, że większość krajów zareagowała na kryzys, rozszerzając program ochrony socjalnej, skupiając się w szczególności na transferach pieniężnych. Transfery gotówkowe umożliwiają długoterminowe inwestycje w kapitał ludzki. W połączeniu z innymi działaniami na rzecz rozwoju dziecka i z wysokiej jakości pomocą społeczną, transfery pieniężne są dobrym narzędziem do walki z ubóstwem ekonomicznym i wielowymiarowym.

Niestety, wiele interwencji w zakresie opieki społecznej ma charakter krótkoterminowy. Teraz bardziej niż kiedykolwiek jest istotne, aby rządy państw zwiększyły skalę opieki społecznej i dostosowały jej programy do potrzeb oraz ewentualnych kryzysów w przyszłości. Działania powinny objąć: wzmocnienie ram prawnych i instytucjonalnych, ochronę kapitału ludzkiego, rozszerzenie długoterminowych świadczeń dla dzieci i rodzin, a także inwestycje w politykę przyjazną rodzinie (np. płatny urlop rodzicielski czy zapewnienie wysokiej jakości opieki nad dziećmi).